سرواپیدمیولوژی لیشمانیوز احشایی(کالاآزار) در استان اردبیل طی سال‌های 1388-1365

مقدمه و هدف: لیشمانیوز احشایی (کالاآزار) یکی از مهم‌ترین بیماری‌های انگلی است که به صورت آندمیک در استان اردبیل دیده می‌شود. هدف از این مطالعه مروری بر مطالعه‌های انجام شده پیرامون جنبه‌های بالینی، تشخیصی و اپیدمیولوژی لیشمانیوز احشایی در انسان است که با استفاده از آزمایش سرولوژی آگلوتیناسیون مستقیم در مناطق اندمیک شمال غربی ایران انجام شده است. مواد و روش‌ها : در این پژوهش توصیفی‌ ـ تحلیلی نتایج مهم و قابل توجه مطالعه‌های مختلفی که طی سال‌های 1388ـ1365 پیرامون جنبه‌های بالینی، تشخیصی و اپیدمیولوژی لیشمانیوز احشایی در انسان با استفاده از آزمایش سرولوژی آگلوتیناسیون مستقیم در شمال غرب ایران انجام شده است، مورد بحث و بررسی قرار گرفته‌اند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: از مجموع 2703 مورد لیشمانیوز احشایی انسانی تشخیص داده شده در استان اردبیل، 1787 مورد(1/66 درصد) آن مربوط به شهرستان مشگین شهر، 837 مورد(31 درصد) مربوط به شهرستان مغان و 79 مورد (9/2 درصد) آن مربوط به شهرستان اردبیل بوده است. از نظر توزیع سنی؛ سن 98 درصد از مبتلایان زیر 10 سال و فقط 5/0 درصد آنها بالای 20 سال سن داشتند. از نظر جنسی نسبت شیوع بیماری در جنس مذکر به مؤنث3/1 بود. بیشترین شیوع کالاآزار در اواخر فصل زمستان و اوایل بهار و کمترین موارد بیماری در ماه‌های تابستان و اوایل پاییز بود. بر اساس این مطالعه‌ها، موارد بیماری از سال 1365 تا1370 سیر صعودی داشته سپس هر 5ـ4 سال یک‌بار با نوسانات متناوب افزایشی و کاهشی همراه بود. نتیجه‌گیری: در حال حاضر کالاآزار به عنوان یکی از بیماری‌های انگلی بومی ‌مناطقی از شمال غرب ایران محسوب شده و در آزمایش سرولوژی آگلوتیناسیون مستقیم عیارهای آنتی‌بادی اختصاصی ضد لیشمانیا مساوی و یا بیشتر 1:3200 همراه با علایم بالینی از قبیل؛ تب، کم خونی ‌و بزرگی طحال و کبد به عنوان بیمار مبتلا به کالا آزار تلقی می‌گردد و عیارهای پایین‌تر یا مساوی 1:800 بدون علامت اختصاصی به عنوان عدم ابتلاء به کالاآزار در نظر گرفته شده‌اند.